ชญาดา จิรกิตติถาวร

ภัยพิบัติมีแนวโน้มเกิดมากขึ้นทั่วโลก สร้างความเสียหายรุนแรงต่อเนื่อง นำมาสู่การระดมสมองเตรียมพร้อมรับมือเพื่อป้องกันและลดความสูญเสีย ด้วยกลไกทางกฎหมาย การบริหารจัดการ และนวัตกรรมที่ปรับเปลี่ยนไปตามความเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิกาศในยุคโลกเดือด

ไทยตั้งเป้าลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก 30-40% ภายในปี 2573 แต่ตลาดซื้อขายคาร์บอนเครดิตที่จูงใจทุกภาคส่วนลดปล่อยก๊าซฯ กลับมีปริมาณซื้อขายลดลงทุกปี เนื่องจากการลดก๊าซฯของไทยยังเป็นแบบภาคสมัครใจ ทำให้คาร์บอนเครดิตขาดแรงจูงใจจากผู้ซื้อ 

การเมืองเรื่องทุนสำรองระหว่างประเทศยังเกิดขึ้นเป็นระยะ นับตั้งแต่อดีตพรรคไทยรักไทย จนถึงพรรคเพื่อไทยในปัจจุบัน หลังจากเป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาลมักจะมีความเห็นกดดันธนาคารแห่งประเทศไทย(ธปท.)เรื่องการนำมาใช้อยู่เสมอ แต่ก็ยังทำไม่สำเร็จ

ไทยมีกฎหมายควบคุมฟาร์มหมูให้บำบัดน้ำเสียก่อนปล่อยแหล่งน้ำ เพื่อป้องกันทำลายสิ่งแวดล้อม แต่ระบบบำบัดน้ำเสียใช้เงินลงทุนสูงและพื้นที่จำนวนมาก เกษตรกรส่วนใหญ่จึงเลือกกักเก็บไว้นำกลับไปใช้หมุนเวียนภายในฟาร์มเรื่อย ๆ เพราะไม่มีวิธีอื่นที่จะระบายน้ำออกไปได้ และยังมีความเสี่ยงหลุดลงแหล่งน้ำธรรมชาติ

เป็นหนี้เร็ว เป็นหนี้นาน และเป็นหนี้ล้นพ้นตัว คือสถานการณ์หนี้ครัวเรือนของคนไทยที่ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ได้ให้ข้อมูลเอาไว้ โดยไตรมาส 2 ของปี 2567 หนี้ครัวเรือนไทยทรงตัวอยู่ในระดับสูงถึง 89.6% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหนี้ที่คาดว่าจะไม่สร้างรายได้

กนง.มีมติเอกฉันท์ คงอัตราดอกเบี้ยที่ 2.25% ต่อปี มองเศรษฐกิจไทยโตใกล้เคียงกับระดับศักยภาพ แต่กังวลความไม่แน่นอนที่สูงขึ้นในระยะข้างหน้าจากปัจจัยภายนอก โดยเฉพาะทิศทางนโยบายการค้าโลก พร้อมปรับนโยบายการเงินหากเศรษฐกิจมีปัญหา

ปีงูเล็กมาเยือน พร้อมกับเศรษฐกิจไม่สดใสมากนัก ทำให้นักวิเคราะห์คาดว่าธนาคารกลางประเทศยักษ์ใหญ่ของโลกจะปรับลดดอกเบี้ย เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ แต่สำหรับไทยยังไม่ชัดเจน แม้ว่าจะคาดการณ์ว่ามาตรการกระตุ้นต่าง ๆ ของรัฐบาลที่ออกมา อาจจะไม่ช่วยให้เศรษฐกิจขยายตัวได้มากนัก

ในยุคที่การมีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายสาธารณะ เป็นความหวังในการแก้โจทย์สังคมได้อย่างตรงจุด แต่ข้อเสนอเชิงนโยบายจากเสียงของประชาชนกลับ “ติดดอย - ติดหล่ม” การใช้นวัตกรรมเชิงนโยบาย วิเคราะห์ข้อมูลและติดตามการทำงานของผู้กำหนดนโยบาย ไปพร้อมกับการหาหน้าต่างนโยบายให้เจอ จะช่วยผลักดันข้อเสนอนโยบายลงจากดอย

ระบบป้องกันภัยพิบัติที่ใช้กันทั่วโลกมีความแตกต่างกันไปตามบริบทของแต่ละประเทศ ซึ่งมีจุดแข็ง จุดอ่อนแตกต่างกันไป การเรียนรู้จากประสบการณ์ของประเทศจะช่วยให้ประเทศไทยสามารถเปรียบเทียบและนำมาปรับใช้ในสถานการณ์ที่เหมาะสม