อรอุษา พรมอ๊อด

ต้นปี 2569 กระทรวงพาณิชย์ เตรียมบังคับใช้มาตรการคุมเข้มนำเข้า “ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ปลอดการเผา” แก้ฝัญหาฝุ่นพิษข้ามพรมแดน พร้อมบังคับผู้นำเข้าต้องขึ้นทะเบียนรายปี ไปจนกว่า พ.ร.บ.อากาศสะอาดฯ และกฎหมายลูกมีผลบังคับใช้

ประชาชน 92% เห็นด้วยกับ “พ.ร.บ.อากาศสะอาดฯ” ฉบับหลอมรวมจาก 7 ร่าง ในวันที่เครือข่ายภาคประชาชนบางส่วน เรียกร้องรัฐบาลออกเป็น พ.ร.ก. เพราะปัญหามลพิษเป็นเรื่องเร่งด่วน ขณะที่สถานการณ์การเมืองยังไม่มีความแน่นอน "เครือข่ายอากาศสะอาดฯ" ชวนวิเคราะห์ ทางสองแพร่งที่จะผลักดันกฎหมายฉบับนี้

โค้งสุดท้าย 'กฎหมายอากาศสะอาด' ในช่วงเปิดรับฟังความคิดเห็น ก่อนเข้าสู่การพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎร กับความหวังครั้งใหม่ที่ประชาชนคนไทยจะได้หายใจเต็มปอด จากกลไกการแก้ปัญหาเชิงโครงสร้าง พร้อมเครื่องมือจัดการมลพิษที่ต้นตอ ด้วยแนวคิด “ผู้ก่อ คือ ผู้จ่าย”

เพราะ MOU อาเซียน เป็นเพียงข้อตกลง ที่ไม่มีข้อผูกพันทางกฎหมาย สมมติเราได้รับหมอกควันข้ามแดนจากประเทศเพื่อนบ้าน ก็แจ้งไปที่เลขาธิการอาเซียนเพื่อแจ้งกับประเทศที่ก่อกำเนิดฝุ่นให้ดำเนินการแก้ไข เมื่อ MOU เป็นแค่ข้อตกลงเขาจะไม่ทำก็ได้

ร่างพระราชบัญญัติบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด ใกล้ความจริง หลังมีการตั้งกรรมาธิการร่วมในการพิจารณาร่างกฎหมายที่เสนอเข้าสภาฯถึง 7 ฉบับ โดยคณะกรรมาธิการฯกำหนดขั้นตอนการออกกฎหมาย คาดว่าจะประกาศใช้ได้ทันในปี 2568 หากไม่สะดุดในขั้นตอนการพิจารณากฎหมายของรัฐสภา

การพิจารณา ร่างกฎหมายอากาศสะอาด กำลังเข้าสู่ช่วงสำคัญในชั้นกรรมาธิการวิสามัญฯ กับการหลอมรวมเนื้อหาจาก 7 ร่าง เพื่อทำให้เนื้อหาที่ออกมาสมบูรณ์ที่สุดและสามารถออกแบบกลไกการทำงานเพื่อติดตามการป้องกันมลพิษทางอากาศได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ระหว่างชีวิตเรา กับฝุ่น PM 2.5 อะไรจะหายไปจากโลกนี้ก่อนกันแน่ ? คำถามใหญ่ท่ามกลางวิกฤตฝุ่นพิษที่ไทยกำลังเผชิญซ้ำ ๆ ทุกปี และต่างรู้ดีว่าสาเหตุมาจากไหน แต่การแก้ปัญหายังเหมือนพายเรือวนในอ่าง "กฎหมายอากาศสะอาด" เป็นหนึ่งความหวังสำคัญที่จะทำให้ปัญหานี้หมดไปได้ ผ่านกลไกระบบตรวจสอบย้อนกลับ

วิเคราะห์มุมนักเศรษฐศาสตร์ ถึงสาระและหลักการสำคัญที่จำเป็นต้องมีใน ร่าง พ.ร.บ.บริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด พ.ศ. .... ที่ประชาชนจะได้ใช้ ภายหลัง 7 ร่าง ผ่านรัฐสภาเข้าสู่การพิจารณาอย่างเข้มข้นของคณะกรรมาธิการ เพื่อเป้าหมายลดการก่อมลพิษ แก้ปัญหาผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

มลพิษทางอากาศที่ปล่อยจากภาคอุตสาหกรรม คือ สารที่เกิดจากการใช้เชื้อเพลิง ประกอบไปด้วยก๊าซ ฝุ่นละออง ควันดำ โลหะหนัก สารอินทรีย์ระเหยง่าย และสารไดออกซิน เป็นต้นมูลนิธิบูรณะนิเวศ ได้รวบรวมข้อมูลอันตรายจากสารพิษเหล่านี้ ในความ เรื่อง “PM 2.5 กับอุตสาหกรรม ตอนที่ 3: สารมลพิษทางอากาศกับผลกระทบแสนอันตราย”