สังคม คุณภาพชีวิต
ไทยเข้าสู่สังคมสูงวัย หลังมีผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปเพิ่มจำนวนมากขึ้น และคาดการณ์ว่าในอนาคตปี 2574 ไทยจะเข้าสู่สังคมสูงวัยขั้นสุดยอด คือ มีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป มากกว่าร้อยละ 28 ของประชากรทั้งหมด (หรือประชากรอายุ 65 ปี ขึ้นมากกว่าร้อยละ 20)
รัฐบาลจึงมีแนวคิดอยากให้คนไทยออมเงินมากขึ้น เพื่อมีเงินใช้ดูแลตันเองในตอนเกษียณและลดภาระงบประมาณในการดูแลผู้สูงอายุที่มีจำนวนมากขึ้น โดยจัดตั้งกองทุนการออมแห่งชาติ(กอช.) แต่ไม่ได้รับความนิยมมากนัก
กระทรวงการคลัง จึงคิด “หวยเกษียณ” เพื่อจูงใจให้เกิดการออมผ่านกอช. เนื่องจากเห็นว่าคนไทยนิยมเสี่ยงโชคด้วยการซื้อหวย
ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เมื่อวันที่ 3 ธ.ค. 67 มีมติเห็นชอบร่างพระราชบัญญัติกองทุนการออมแห่งชาติ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. ตามที่กระทรวงการคลัง เสนอ โดยอนุมัติหลักการร่างพระราชบัญญัติกองทุนการออมแห่งชาติ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. และรับทราบแผนในการจัดทำกฎหมายลำดับรอง กรอบระยะเวลาและกรอบสาระสำคัญของกฎหมายลำดับรองที่ออกตามร่างพระราชบัญญัติกองทุนการออมแห่งชาติ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….
ทั้งนี้มอบหมายให้กระทรวงการคลัง และ กองทุนการออมแห่งชาติ (กอช.) ดำเนินการขอรับจัดสรรงบประมาณ เพื่อรองรับโครงการสลากออมทรัพย์เพื่อเงินออมยามเกษียณ (สลากเกษียณ) ตามขั้นตอนของกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้อง
สำหรับเรื่องที่กระทรวงการคลังเสนอ เป็นการขอทบทวนมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 16 ก.ค. 67 เรื่อง แนวทางในการส่งเสริมการออมทรัพย์ของสมาชิกกองทุนการออมแห่งชาติเพื่อรองรับการเกษียณ ผ่านโครงการสลากสะสมทรัพย์เพื่อเงินออมยามเกษียณ โดยให้เปลี่ยนชื่อโครงการจาก “โครงการสลากสะสมทรัพย์เพื่อเงินออมยามเกษียณ” เป็น “โครงการสลากออมทรัพย์เพื่อเงินออมยามเกษียณ (สลากเกษียณ)” และเพิ่มเติมหลักการกรณีผู้ที่มีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ให้ซื้อสลากของกองทุนต่อไปได้
และขออนุมัติหลักการร่างพระราชบัญญัติกองทุนการออมแห่งชาติ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. เพื่อแก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.กองทุนการออมแห่งชาติ พ.ศ. 2554 โดยจะแก้ไขในส่วนวัตถุประสงค์ของกองทุนการออมแห่งชาติให้รวมถึงการส่งเสริมการออมทรัพย์โดยการออกและขายสลากและกำหนดคุณสมบัติของสมาชิกที่ซื้อสลากให้ครอบคลุมทั้งสมาชิกกองทุนการออมแห่งชาติในปัจจุบันและผู้ประกันตนตามมาตรา 40 แห่งพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 หรือก็คือ บุคคลทั่วไปที่ประกอบอาชีพอิสระหรือแรงงานนอกระบบที่ไม่มีนายจ้าง เช่น พ่อค้า แม่ค้า แม่บ้าน รับจ้างทั่วไป ฟรีแลนซ์
วัตถุประสงค์ของโครงการนี้ เพื่อสร้างแรงจูงใจให้สมาชิกมีการซื้อสลากเป็นการออมเงินอีกรูปแบบหนึ่ง รวมทั้งสามารถเป็นกลไกการออมเพื่อการชราภาพสำหรับแรงงานนอกระบบให้มีการสะสมเงินออมได้อย่างเพียงพอและต่อเนื่องในระยะยาวเพื่อรองรับการเกษียณและการเข้าสู่สังคมสูงอายุระดับสุดยอด (Super-Aged Society) ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
รายละเอียดแก้ไขกฎหมาย
สำหรับรายละเอียดแก้ไขกฎหมาย ได้แก่
การเพิ่มเติมในบทนิยาม “สมาชิก” หมายความว่า สมาชิกที่ส่งเงินสะสมและสมาชิกที่ซื้อสลาก (เดิมกำหนดไว้เฉพาะสมาชิกที่ส่งเงินสะสม) “บำนาญ” หมายความว่า เงินที่จ่ายเป็นรายเดือนให้แก่สมาชิกที่ส่งเงินสะสม เมื่อสมาชิกภาพของสมาชิกสิ้นสุดลงเมื่ออายุครบ 60 ปีบริบูรณ์แล้ว (กำหนดให้สมาชิกที่ส่งเงินสะสมเท่านั้นที่ได้รับบำนาญ) และ “เงินดำรงชีพ” หมายความว่า เงินที่จ่ายเป็นรายเดือนแทนเงินบำนาญให้แก่สมาชิกที่ส่งเงินสะสม (กำหนดให้สมาชิกที่ส่งเงินสะสมเท่านั้นที่ได้รับเงินดำรงชีพ) โดยจะเพิ่มบทนิยาม ได้แก่
- “สมาชิกที่ส่งเงินสะสม” หมายความว่า สมาชิกที่ส่งเงินสะสมเข้ากองทุนและรัฐบาลจ่ายเงินสมทบ
- “สมาชิกที่ซื้อสลาก” หมายความว่า สมาชิกที่มีสิทธิซื้อสลากและได้รับเงินเกษียณ
- “สลาก” หมายความว่า สลากออมทรัพย์ที่กองทุนออกขาย
- “เงินเกษียณ” หมายความว่า เงินที่ซื้อสลากและประโยชน์ของเงินดังกล่าว ที่จ่ายให้แก่สมาชิกที่ซื้อสลาก
กำหนดให้คณะกรรมการ กอช. มีอำนาจหน้าที่กำหนดประเภทการออก การขายและรายละเอียดที่เกี่ยวกับสลากตามที่กำหนดในกฎกระทรวง
คุณสมบัติของสมาชิกที่ซื้อสลาก
กำหนดคุณสมบัติของสมาชิกที่ซื้อสลาก ได้แก่ สมาชิกประเภท ก. (สมาชิกที่ส่งเงินสะสม) และ สมาชิกประเภท ข. ตามพระราชบัญญัติกองทุนการออมแห่งชาติ พ.ศ. 2554 และระเบียบสำนักงานประกันสังคมว่าด้วยการรับสมัครและขึ้นทะเบียนผู้ประกันตนตามมาตรา 40 พ.ศ. 2561 ที่มีอายุไม่ต่ำกว่า 15 ปีบริบูรณ์ แต่ไม่มีสิทธิประโยชน์ (เช่น เงินสมทบ เงินบำนาญตลอดชีพ และการลดหย่อนภาษี) โดยสมาชิกประเภท ก. (สมาชิกที่ส่งเงินสะสม) มีสิทธิซื้อสลากได้ด้วย ทั้งนี้ ผู้ซื้อสลากไม่สามารถลาออกจากการเป็นสมาชิกที่ซื้อสลากได้
หลักเกณฑ์การซื้อสลาก ประกอบด้วย
- การซื้อสลากทำได้โดยแสดงความจำนงพร้อมกับการจ่ายเงินตามจำนวนที่กำหนดในกฎกระทรวง
- การจ่ายเงินซื้อสลากเป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข ที่คณะกรรมการ กอช. ประกาศกำหนด
- ให้นำเงินที่สมาชิกซื้อสลากเข้ากองทุน เพื่อนำไปหาประโยชน์สำหรับ จ่ายให้สมาชิกที่ซื้อสลากโดยจัดทำเป็นบัญชีเงินรายบุคคล
ส่วนหลักเกณฑ์การจ่ายเงินรางวัลจากบัญชีเงินกองกลางเป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดในกฎกระทรวง ทั้งนี้รัฐบาลต้องจัดสรรเงินให้เพียงพอสำหรับการจ่ายเงินรางวัลดังกล่าว
สิทธิประโยชน์สมาชิกที่ซื้อสลาก
กำหนดสิทธิประโยชน์แก่สมาชิกที่ซื้อสลาก ได้แก่
- เมื่อมีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ มีสิทธิได้รับเงินเกษียณจากกองทุน โดยแสดงความจำนงในการรับเงินเกษียณจากกองทุน
- เมื่อมีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป ให้มีสิทธิเป็นสมาชิกที่ซื้อสลากของกองทุนต่อไปได้อีก 10 ปี และเมื่อครบ 10 ปี ให้มีสิทธิได้รับเงินเกษียณจากกองทุน
- กรณีสมาชิกที่ซื้อสลากถึงแก่ความตาย ให้จ่ายเงินที่ซื้อสลากและผลประโยชน์ของเงินดังกล่าวทั้งหมดให้แก่บุคคลซึ่งสมาชิกผู้ตายได้แสดงเจตนาไว้หรือทายาท
กำหนดให้ถือว่าการออกสลาก รวมทั้งการจัดให้มีการแถมพกหรือรางวัลด้วยการเสี่ยงโชคโดยวิธีใด ๆ เกี่ยวกับการออกสลากได้รับใบอนุญาตและประทับตราจากเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายว่าด้วยการพนันแล้วและไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียม
กำหนดให้เพิ่มบัญชีของกองทุน คือ 1.บัญชีเงินรายบุคคลของสมาชิกที่ซื้อสลาก และ 2.บัญชีเงินเกษียณซึ่งแสดงรายการเงินที่ซื้อสลากและผลประโยชน์ของเงินดังกล่าวที่โอนมาจากบัญชีเงินรายบุคคลของสมาชิกที่ซื้อสลาก ทั้งนี้กำหนดให้โอนเงินจากบัญชีเงินรายบุคคลมาเข้าบัญชีเงินเกษียณ เมื่อสมาชิกที่ซื้อสลากมีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ หรือเลือกเป็นสมาชิกที่ซื้อสลากของกองทุนต่อไปอีก 10 ปี เมื่อมีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป แล้วแต่กรณี
นอกจากนี้ยังกำหนดให้สามารถจัดสรรดอกผลจากการนำเงินของบัญชีรายบุคคลไปลงทุน เพื่อเป็นผลประโยชน์ของเงินสะสม เงินสมทบ และเงินที่ซื้อสลากของเงินที่มีอยู่ในบัญชีของสมาชิกแต่ละคน
สำหรับการแจ้งยอดเงินที่ซื้อสลาก กำหนดให้กองทุนแจ้งยอดเงินที่ซื้อสลากพร้อมทั้งผลประโยชน์ตอบแทนของเงินดังกล่าวให้สมาชิกทราบอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่คณะกรรมการ กอช. ประกาศกำหนด
เงื่อนไขหวยเกษียณ
เผ่าภูมิ โรจนสกุล รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง ระบุว่า หวยเกษียณ เป็นกลไกที่ออกมาเพื่อสนับสนุนการออมของประเทศ โดยใช้วิถีชีวิตคนไทยที่ชอบลุ้นโชค ผนวกกับภาวะการขาดการออมของคนไทย มีรายละเอียดดังนี้
1. กองทุนการออมแห่งชาติ (กอช.) ออกสลากขูดแบบดิจิทัล ใบละ 50 บาท เพื่อขายให้กับสมาชิกกอช. ผู้ประกันตน ม.40 และแรงงานนอกระบบ (กลุ่มเป้าหมายจะเพิ่มเติมภายหลัง) ซื้อได้ไม่เกิน 3,000 บาทต่อเดือน
2. สามารถซื้อสลากได้ทุกวัน แต่ออกรางวัลทุกวันศุกร์เวลา 17.00 น. ผู้ถูกรางวัลจะได้เงินรางวัลทันทีผ่านพร้อมเพย์ (PromptPay) โดยที่เงินค่าซื้อสลากถูกเก็บเป็นเงินออม แม้ว่าจะถูกรางวัลหรือไม่ก็ตาม
3. รางวัลของ “ทุกวันศุกร์” กำหนดดังนี้ 3.1 รางวัลที่ 1 จำนวน 1,000,000 บาท จำนวน 5 รางวัล และ 3.2 รางวัลที่ 2 จำนวน 1,000 บาท จำนวน 10,000 รางวัล
4. “เงินค่าซื้อสลากทั้งหมดจะเป็นเงินออมของผู้ซื้อสลาก” (เงินออมทรัพย์) ซึ่งจะนำเงินส่งเข้าบัญชีเงินออมรายบุคคลกับกอช. โดยกอช. จะเป็นผู้บริหารจัดการเงินจำนวนดังกล่าว และเมื่อผู้ซื้อสลากอายุครบ 60 ปี จะสามารถถอนเงินทั้งหมดทุกบาททุกสตางค์ที่ซื้อสลากมาทั้งชีวิตออกมาได้
5. ผู้ที่อายุเกิน 60 ปี ก็สามารถซื้อหวยเกษียณได้ โดยต้องออมไว้ 10 ปี หลังจากวันที่ซื้อวันแรก เช่น ถ้าซื้อตอนอายุ 66 ปี ก็จะสามารถถอนเงินทุกบาทที่ซื้อไปได้ตอนอายุ 76 ปี
ขณะที่ขั้นตอนต่อไปคือการตรวจทานร่างกฎหมายโดยคณะกรรมการกฤษฎีกาก่อนนำเข้าสู่กระบวนการรัฐสภา
อ่านเนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
