สินทรัพย์ดิจิทัล

ความเป็นมาสินทรัพย์ดิจิทัลในไทย

สินทรัพย์ดิจิทัล มีจุดเริ่มต้นมาจาก บิตคอยน์ (Bitcoin) สกุลเงินดิจิทัลตัวแรกของโลก ถูกนำมาซื้อขายแลกเปลี่ยนกันบนเทคโนโลยีบล็อกเชน (Blockchain) จนเป็นที่นิยมของนักลงทุนในหลายประเทศทั่วโลก ส่งผลให้ในระยะต่อมาสกุลเงินดิจิทัลแบบต่าง ๆ ถูกสร้างขึ้นมาจำนวนมาก รวมเรียกเป็น คริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency)

ซึ่งในประเทศไทยเริ่มรู้จัก สินทรัพย์ดิจิทัล ในวงจำกัดตั้งแต่ปี 2556 โดยซื้อขายแลกเปลี่ยนสกุลเงินดิจิทัลแผ่านศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัลในต่างประเทศด้วยระบบออนไลน์ เพราะในประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายกำกับดูแลที่ชัดเจน แต่ในระยะหลังคริปโทเคอร์เรนซี เริ่มได้รับความนิยมมากขึ้นในไทย จากมูลค่าที่เพิ่มสูงขึ้นต่อเนื่อง จึงดึงดูดนักเก็งกำไรชาวไทยเข้ามาลงทุน

ดังนั้นเพื่อให้มีการกำกับดูแลการประกอบธุรกิจและการดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับสินทรัพย์ดิจิทัล และรอบรับการนำเทคโนโลยีมาใช้ให้เกิดการพัฒนาทางเศรษฐกิจสังคมอย่างยั่งยืน ซึ่งจะเป็นการสนับสนุนและอำนวยความสะดวกให้กิจการที่มีศักยภาพมีเครื่องมือในการระดมทุนที่หลากหลาย ประชาชนและผู้ที่เกี่ยวข้องมีข้อมูลชัดเจนเพียงพอ เพื่อประกอบการตัดสินใจ เกิดความโปร่งใส และป้องกันมิให้มีการนำสินทรัพย์ดิจิทัลที่ไม่มีแหล่งที่มาที่ชัดเจนไปใช้ประโยชน์ หรือหลอกลวงประชาชน หรือทำอาชญากรรม ตลอดจนมีกลไกในการดูแลรักษาเสถียรภาพทางการเงินและระบบเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ

รัฐบาลจึงได้ตราพระราชกำหนดการกำกับดูแลการประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล พ.ศ.2561 (พ.ร.ก.สินทรัพย์ดิจิทัลฯ) อยู่ภายใต้การบังคับใช้ของสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) มีวัตถุประสงค์เพื่อกำกับดูแลการระดมทุนต่อประชาชนผ่านการเสนอขายโทเคนดิจิทัล (Digital Token) การประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล และการดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับสินทรัพย์ดิจิทัล

สินทรัพย์ดิจิทัลใต้กฎหมายไทย

1. คริปโทเคอร์เรนซี คือ หน่วยข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ มีวัตถุประสงค์ใช้เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน เพื่อให้ได้มาซึ่งสินค้า บริการ หรือสิทธิอื่นใด หรือแลกเปลี่ยนระหว่างสินทรัพย์ดิจิทัล รวมถึงหน่วยข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ที่คณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศกำหนดเพิ่มเติม

2.โทเคนดิจิทัล คือ หน่วยข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ มีวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดสิทธิของบุคคลในการเข้าร่วมลงทุนในโครงการ หรือกิจการใด ๆ  หรือกำหนดสิทธิในการได้มาซึ่งสินค้า บริการ หรือสิทธิอื่นใดที่เฉพาะเจาะจง ตามกำหนดในข้อตกลงระหว่างผู้ออกและผู้ถือ และหมายความรวมถึงหน่วยข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ที่คณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศกำหนดเพิ่มเติม

ทั้งนี้คณะกรรมการ ก.ล.ต. ได้ออกประกาศกำหนดให้คริปโทเคอร์เรนซี่ที่ผู้ออกมีวัตถุประสงค์ในการระดมทุนจากประชาชนและมีการกำหนดสิทธิของบุคคลในการเข้าร่วมลงทุนในโครงการหรือกิจการใด ๆ  หรือมีการกำหนดสิทธิในการได้มาซึ่งสินค้าและสิทธิอื่นใด ๆ ถือเป็นโทเคนดิจิทัลด้วย

การประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล

สินทรัพย์ดิจิทัลที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลตาม พ.ร.ก. สินทรัพย์ดิจิทัลฯ ได้แก่การประกอบธุรกิจตามประเภทดังนี้

1. ศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจัล หมายถึง ศูนย์กลางหรือเครือข่ายใด ๆ ที่จัดให้มีขึ้นเพื่อการซื้อขายหรือแลกเปลี่ยนสินทรัพย์ดิจิทัล โดยการจับคู่หรือหาคู่สัญญาให้ หรือการจัดระบบหรืออำนวยความสะดวกให้ผู้ซึ่งประสงค์จะซื้อขายหรือแลกเปลี่ยนสินทรัพย์ดิจิทัลสามารถทำความตกลงหรือจับคู่กันได้ โดยกระทำเป็นทางค้าปกติ แต่ทั้งนี้ไม่รวมศูนย์กลางหรือเครือข่ายในลักษณะที่คณะกรรมการ ก.ล.ต. ประกาศกำหนด

2. นายหน้าซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล หมายถึง บุคคลซึ่งให้บริการหรือแสดงต่อบุคคลทั่วไปว่าพร้อมจะให้บริการนายหน้าหรือตัวแทน เพื่อซื้อขายหรือแลกเปลี่ยนสินทรัพย์ดิจิทัลให้แก่บุคคลอื่นโดยกระทำเป็นทางค้าปกติและได้รับค่าธรรมเนียมหรือค่าตอบแทนอื่น แต่ไม่รวมถึงการเป็นนายหน้าในลักษณะที่คณะกรรมการ ก..ล.ต. ประกาศกำหนด

3. ผู้ค้าสินทรัพย์ดิจิทัล หมายถึงบุลคลซึ่งให้บริการหรือแสดงต่อบุคคลทั่วไปว่าพร้อมจะให้บริการซื้อขายหรือแลกเปลี่ยนสินทรัพย์ดิจิทัลในนามของตนเองเป็นทางค้าปกติ โดยกระทำนอกศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล แต่ไม่รวมถึงการให้บริการในลักษณะตามที่คณะกรรมการ ก.ล.ต. กำหนด

4. กิจการอื่นที่เกี่ยวกับสินทรัพย์ดิจิทัลตามที่รัฐมตรีว่าการกระทรวงการคลัง กำหนดตามข้อเสนอแนะของคณะกรรมการ ก.ล.ต.

ผู้ที่สามารถประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลจะต้องได้รับอนุญาตจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง และต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขกำหนดไว้ภายใต้ พ.ร.ก. สินทรัพย์ดิจิทัลฯ และกฎเกณฑ์อื่น ๆ ที่คณะกรรมการ ก.ล.ต. หรือสำนักงาน ก.ล.ต. ประกาศกำหนดโดยอาศัยอำนาจตาม พ.ร.ก. สินทรัพย์ดิจิทัลฯ

หลังจากที่ พ.ร.ก. สินทรัพย์ดิจิทัลฯ มีผลบังคับใช้ ก.ล.ต. ในฐานะผู้กำกับดูแลหลัก ได้ออกกฎหมายลูกและแนวปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เกิดความชัดเจนในการประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล เช่น การขออนุญาตประกอบธุรกิจของผู้ให้บริการ การกำกับดูแลการเสนอขายโทเคนดิจิทัล (ICO) รวมถึงการกำหนดคุณสมบัติของผู้ประกอบธุรกิจและผู้ที่เกี่ยวข้อง