
จากสถานการณ์ทางการเมืองที่กำลังจะเข้มข้นขึ้นในปี 2569 ทั้งการเลือกตั้งที่จะใกล้เข้ามา การทำประชามติเพื่อแก้ไขรัฐธรรมนูญ การสรรหาคัดเลือกคณะยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ซึ่งเป็นที่น่าจับตาว่า การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในครั้งนี้ จะนำพาประเทศไทยไปสู่อนาคตแบบใด

ขณะที่ปฏิทินการเมือง เริ่มเข้าใกล้สู่วันยุบสภาฯ และวันเลือกตั้ง หากแต่ กมธ. ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ กลับมีเหตุให้การพิจารณาล่าช้า จนห่วงกันว่าอาจไม่พิจารณาเสร็จไม่ทันตามเวลาที่กำหนด ทั้งแนวทางกลไกยกร่างรัฐธรรมนูญที่เพิ่มขึ้น และจากกรณีองค์ประชุมไม่ครบ

การแก้ไขรัฐธรรมนูญเริ่มเห็นความคืบหน้าชัดเจนขึ้น เมื่อที่ประชุมร่วมรัฐสภามีมติเห็นชอบในหลักการร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับของพรรคประชาชนและภูมิใจไทย เตรียมเข้าสู่กระบวนการพิจารณาในชั้นกรรมาธิการ ก่อนนำกลับมาให้ที่ประชุมร่วมรัฐสภาเห็นชอบ ซึ่งจะเป็นการปูทางไปสู่การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่

การแก้ปัญหาความไม่สงบในพื้นที่ชายแดนภาคใต้เป็นอีกโจทย์ท้าทายที่รอการแก้ไขมาเกือบ 20 ปี ล่าสุด กมธ.สันติภาพชายแดนใต้ ที่ทำงานมาเกือบ 2 ปี ได้สรุปข้อเสนอเชิงนโยบายการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ ที่ต้องติดตามว่าจะถูกนำไปปฏิบัติใช้จริงในอนาคตหรือไม่

ศาลรัฐธรรมนูญมีมติ ให้รัฐสภามีอำนาจแก้ไขรัฐธรรมนูญ และกำหนดให้มีประชามติ 3 ครั้ง "ให้จัดทำประชามติ-ประชามติเนื้อหา-ประชามติร่างใหม่" โดยครั้งแรกและครั้งที่ 2 ทำพร้อมกันได้ แต่ประชาชนไม่สามารถเลือกสภาร่างรัฐธรรมนูญ

รัฐธรรมนูญ 2560 อันเป็นผลพวงของคณะรัฐประหาร ถูกมองว่าเป็นต้นตอของวิกฤตและความไร้เสถียรภาพทางการเมือง นำมาสู่ความพยายามแก้ไขรัฐธรรมนูญ ที่จะรื้อฟื้นระบบนิติรัฐที่ชัดเจน สร้างกระบวนการยุติธรรม คุ้มครองประชาชน