ThaiPBS Logo

ความปลอดภัยทางถนน

“อุบัติเหตุทางถนน” เป็นสาเหตุของความสูญเสียในหลายมิติ ทั้งชีวิต ทรัพย์สิน และเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ ตลอดจนการขาดผลผลิตจากผู้เสียชีวิตหรือผู้พิการจากอุบัติเหตุ รวมมูลค่าความเสียหายมากถึง 5 แสนล้านบาทต่อปี

อ่านเพิ่มเติม

  • เริ่มนโยบาย
  • วางแผน
  • ตัดสินใจ
  • ดำเนินงาน
  • ประเมินผล

เริ่มนโยบาย

ขั้นตอนเริ่มต้นนโยบาย ประกาศนโยบายต่อสาธารณะ

วางแผน

ขั้นตอนวางแผน เสนอแผนงานต่างๆ

ตัดสินใจ

ดำเนินงานตามแผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน ฉบับ 5

ดำเนินงาน

ขั้นตอนการตรวจสอบการทำงาน

ประเมินผล

ขั้นตอนการประเมินผลการดำเนินการตามนโยบาย

อ่านเพิ่มเติม

รัฐบาลตระหนักถึงความร้ายแรงของปัญหาที่ จึงประกาศให้ การแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุ เป็นวาระแห่งชาติ ในปี 2552 และต่อมาอีก 3 ปี ได้จัดตั้งศูนย์อำนวยการความปลอดภัยทางถนน (ศปถ.)  และจัดทำ แผนแม่บทความปลอดภัยทางถนนเพื่อเป็นกรอบแนวทางให้แต่ละภาคส่วนใช้ดำเนินงาน ซึ่งปัจจุบันมีทั้งหมด 5 ฉบับ

  1. แผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2552 – 2555
  2. แผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2556 – 2559
  3. แผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2560 – 2563
  4. แผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2561 – 2564 (ศปถ.มีมติปรับแผนแม่บทฯ พ.ศ.2560 – 2563 เป็นแผนแม่บทฯ พ.ศ.2561 – 2564 เพื่อให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี)
  5. แผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2565 – 2570 (ล่าสุด)

สำหรับแผนแม่บทฯ ฉบับ 5 จะเน้นแนวทางสากล “Safe System Approach” ในการลดอุบัติเหตุทางถนน เน้นการออกแบบระบบทั้งหมด คนรถถนนโครงสร้างการทำงาน ให้มีความปลอดภัยสูงสุด โดยมี 4 ยุทธศาสตร์สำคัญ

  • มุ่งเป้าลดการเสียชีวิตและบาดเจ็บสาหัสของผู้ใช้รถใช้ถนน
  • ยกระดับมาตรฐานด้านความปลอดภัยของยานพาหนะ
  • พัฒนาสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและการเดินทางที่ยั่งยืน
  • พัฒนารากฐานโครงสร้างการทำงานด้านความปลอดภัยทางถนน

แผนแม่บทฯ ฉบับ 5 กำหนดเป้าหมายผู้เสียชีวิตจากอุบัตเหตุทางถนน  ไว้ที่ ​12 คนต่อแสนประชากร นับเป็นความท้าทายอย่างมาก เพราะเป็นการตั้งเป้าหมายที่ลดลงมา กว่าครึ่งจากปีฐานในปี 2563 ที่ 27.2 คนต่อแสนประชากร

การเดินหน้าไปสู่เป้าหมายอยู่ที่การต่อยอดแผนแม่บทไปสู่  “Action Plan” ให้สอดคล้องกับแต่ละบริบทพื้นที่ การลดอุบัติเหตุทางถนนตามแผนแม่บทฯ จึงยากที่จะเห็นผล ซึ่งเป็นโจทย์ที่ทุกภาคส่วนต้องช่วยกันผลักดันให้เกิดขึ้นจริงในทางปฏิบัติ

 

Policy Analysis Canvas

นโยบาย

ความปลอดภัยทางถนน

 

เจ้าภาพขับเคลื่อน

ศูนย์อำนวยการความปลอดภัยทางถนน (ศปถ.)

กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) กระทรวงมหาดไทย

คน/หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

สำนักงานตำรวจแห่งชาติ

กรมทางหลวง

กรมทางหลวงชนบท

กรมการขนส่งทางบก

กระทรวงสาธารณสุข

หน่วยงานปกครองส่วนท้องถิ่น

รายละอียดนโยบาย/กิจกรรม

  • จัดการความเสี่ยงหรือภัยคุกคามของประเทศอย่างจริงจัง เร่งด่วน ครอบคลุมประเด็นผู้ใช้รถใช้ถนน โดยให้ความสำคัญกับกลุ่มผู้มีความเสี่ยงสูง
  • จัดการความเสี่ยงอย่างจริงจัง เร่งด่วน ครอบคลุมยานพาหนะทุกประเภท โดยให้ความสำคัญกับยานพาหนะที่มีความเสี่ยงสูง
  • ปรับปรุงและพัฒนาสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยเอื้อต่อการสัญจรทุกรูปแบบอย่างยั่งยืน
  • สร้างรากฐานการทำงานด้านความปลอดภัยทางถนนของประเทศให้มีประสิทธิภาพ สามารถขับเคลื่อนการทำงานให้บรรลุเป้าหมายได้อย่างยั่งยืน

เครื่องมือที่ใช้

  • แผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2565 – 2570 (ฉบับที่ 5)
  • แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์แห่งชาติ ประเด็นโครงสร้างพื้นฐาน ระบบโลจิสติกส์ และดิจิทัล

ประชาชนได้รับอะไรจากนโยบาย

การสัญจรทางถนนที่ปลอดภัยสำหรับทุกคน

ประชาชนเสียอะไรจากนโยบายนี้

อาจต้องปรับเปลี่ยนพฤติการณ์ใช้รถใช้ถนน เช่น การลดความเร็ว

ประชาชนมีส่วนร่วมในนโยบายนี้ได้อย่างไร

มีส่วนร่วมในการพัฒนาศักยภาพชุมชนและท้องถิ่นด้านความปลอดภัยทางถนน

กลุ่มเป้าหมายของนโยบาย

  • ผู้ใช้รถจักรยานยนต์
  • ผู้ใช้รถยนต์ส่วนบุคคล
  • ผู้ใช้จักรยาน
  • ผู้ประกอบอาชีพขับรถ
  • ผู้โดยสาร
  • เยาวชน
  • คนเดินเท้า
  • ผู้สูงอายุ

ที่มานโยบาย

ประเทศไทยมีสถิติการเกิดอุบัติเหตุทางถนนสูงเป็นอันดับต้น ๆ ของโลก  เกิดการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สิน 5 แสนล้านบาทต่อปี

ใช้เงินหรือทรัพยากรจากที่ไหน

  • งบประมาณของหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง เช่น กรมทางหลวง, กรมทางหลวงชนบท, สำนักงานตำรวจแห่งชาติ และ กระทรวงสาธารณสุข
  • กองทุนเพื่อความปลอดภัยในการใช้รถใช้ถนน
  • งบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
  • ทุนสนับสนุนจากโครงการความคิดริเริ่มเพื่อความปลอดภัยทางถนนทั่วโลก โดยมูลนิธิบลูมเบิร์ก (BIGRS)

ลำดับเหตุการณ์

  • คณะรัฐมนตรีให้กระทรวงมหาดไทยกำหนดให้เรื่องความปลอดภัยของรถรับส่งนักเรียนเป็นนโยบายระดับชาติ

    7 พ.ย. 2566

  • คณะรัฐมนตรีเห็นชอบกำหนดให้วันที่ 21 มกราคม ของทุกปี เป็น “วันความปลอดภัยของผู้ใช้ถนน”

    17 ม.ค. 2566

  • คณะกรรมการนโยบายป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนน มีมติเห็นชอบแผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2565 – 2570

    20 ต.ค. 2565

  • คณะกรรมการนโยบายป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนน มีมติเห็นชอบแผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2561 – 2564

    12 ก.พ. 2562

  • คณะกรรมการนโยบายป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนน มีมติเห็นชอบแผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2556 – 2559

    24 ก.พ. 2558

  • ราชกิจจานุเบกษาประกาศจัดตั้งคณะกรรมการนโยบายป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนนแห่งชาติ

    14 ม.ค. 2555

  • สำนักนายกรัฐมนตรีออกระเบียบ ว่าด้วยการป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนน พ.ศ. 2554

    2554

  • คณะรัฐมนตรีกำหนดให้ระหว่างปี พ.ศ. 2554 – 2563 เป็นทศวรรษแห่งความปลอดภัยทางถนน (Decade of Action for Road Safety)

    29 มิ.ย. 2553

  • คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบแผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2552 – 2555 โดยกำหนดให้งานความปลอดภัยทางถนนเป็นวาระแห่งชาติ

    29 ก.ย. 2552

  • คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบแผนปฏิบัติการด้านความปลอดภัยทางถนนของประเทศ (Thailand Road Safety Action Plan) พ.ศ. 2547 – 2551

    19 ต.ค. 2547

  • มีมติให้การดำเนินงานตามมาตรการและแผนการดำเนินงานป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่และเทศกาลสงกรานต์ ถือเป็นภารกิจสำคัญและจำเป็นต้องดำเนินการต่อเนื่องทุกปี

    21 มี.ค. 2549

รายละเอียด

ความสำเร็จของนโยบาย

เชิงโครงการ

แผนปฏิบัติ 5 ปี แผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน ฉบับ 5 (พ.ศ. 2565 - 2570) เพื่อจัดการปัญหาอุบัติเหตุทางถนนที่มีความซับซ้อนและเชื่อมโยงปัจจัยต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรมของผู้ขับขี่ สภาพถนน ยานพาหนะ การบังคับใช้กฎหมาย และการตอบสนองหลังเกิดเหตุ
เป้าหมายตามนโยบาย : 1. ลดอัตราการสูญเสียจากอุบัติเหตุทางถนนได้อย่างเป็นรูปธรรม โดยเฉพาะกลุ่มผู้เดินทางซึ่งเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง 2. ยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยของยานพาหนะทุกประเภท 3. พัฒนาสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยสำหรับการสัญจรทางถนน และมีทางเลือกการสัญจรที่ปลอดภัยสำหรับผู้เดินทางทุกรูปแบบ 4.4. วางรากฐานการบริหารจัดการด้านความปลอดภัยทางถนนที่มีประสิทธิภาพ โดยมีแผนงานที่ใช้ได้จริง สามารถสนับสนุนให้เกิดความรับผิดชอบร่วมกับทุกภาคส่วน มีกฎหมายที่สนับสนุนการดำเนินงานด้านความปลอดภัยเทียบเท่าสากล มีการจัดสรรงบประมาณด้านความปลอดภัยทางถนนอย่างเพียงพอ และเกิดระบบการติดตามและประเมินผลการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพ

เชิงกระบวนการ

กำหนดตัวชี้วัดผลลัพธ์
1. ลดจำนวนผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนนในปี 2570 เหลือ 8,474 คน หรือ 12 คนต่อแสนประชากร 2. ลดจำนวนผู้บาดเจ็บสาหัสจากอุบัติเหตุทางถนนในปี 2570 เหลือ 106,376 คน

เชิงการเมือง

การสัญจรทางถนนที่ปลอดภัยสำหรับทุกคน