ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบร่างบันทึกความเข้าใจระหว่างกระทรวงแรงงานแห่งราชอาณาจักรไทยกับกระทรวงแรงงานและการจ้างงานแห่งสาธารณรัฐเกาหลี ด้านการจัดส่งแรงงานไทยไปสาธารณรัฐเกาหลี ภายใต้ระบบการจ้างแรงงานต่างชาติ (Employment Permit System: EPS)
ระบบอนุญาตจ้างแรงงานต่างชาติของเกาหลี คือ นโยบายการบริหารจัดการแรงงานต่างชาติของสาธารณรัฐเกาหลี หรือนโยบายใบอนุญาตทำงาน เพื่อจัดการกับปัญหาการขาดแคลนแรงงานไร้ฝีมือของสถานประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) และปัญหาแรงงานต่างชาติลักลอบเข้ามาทำงานอย่างผิดกฎหมาย
ทั้งนี้ หากมีความจำเป็นต้องแก้ไขเพิ่มเติมร่างบันทึกความเข้าใจดังกล่าว ในส่วนที่มิใช่สาระสำคัญหรือขัดต่อผลประโยชน์ของประเทศไทย ให้กระทรวงแรงงานพิจารณาและดำเนินการได้โดยไม่ต้องนำเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาอีกครั้ง
สาระสำคัญของเรื่อง
กระทรวงแรงงานกับกระทรวงแรงงานและการจ้างงานฯ ได้ลงนามบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการจัดส่งแรงงานไทยไปสาธารณรัฐเกาหลี ภายใต้ระบบ EPS มาแล้ว จำนวน 6 ฉบับโดยบันทึกความเข้าใจฯ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทั้งสองฝ่ายมีกรอบความร่วมมือที่ชัดเจนในการจัดส่งแรงงานไทยไปทำงานสาธารณรัฐเกาหลีภายใต้ระบบการจ้างแรงงานต่างชาติให้มีประสิทธิภาพ ตั้งแต่กระบวนการสรรหาแรงงาน การทดสอบภาษาและการทดสอบฝีมือแรงงาน การกำหนดค่าธรรมเนียมหรือค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปทำงาน การตรวจลงตราและการเข้าเมือง การทำงานและการพำนักในสาธารณรัฐเกาหลี ตลอดจนการเดินทางกลับประเทศไทยเมื่อทำงานครบระยะเวลาที่กำหนด เพื่อเป็นการป้องกันการอยู่ในสาธารณรัฐเกาหลีอย่างผิดกฎหมาย
บันทึกความเข้าใจฯ ฉบับล่าสุด ซึ่งลงนามเมื่อวันที่ 6 ก.ย. 2562 ได้สิ้นสุดการบังคับใช้แล้วเมื่อวันที่ 5 ก.ย. 2564 แต่ยังคงมีผลบังคับใช้ระหว่างที่มีการดำเนินการเพื่อต่ออายุ เว้นแต่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจะร้องขอให้มีการสิ้นสุดการมีผลบังคับใช้
ตั้งแต่มีการลงนามในบันทึกความเข้าใจฯ ฉบับแรกในปี 2547 จนถึงวันที่ 22 ม.ค. 2567 พบว่ามีการจัดส่งแรงงานไทยไปทำงานที่สาธารณรัฐเกาหลี รวมทั้งสิ้น 94,764 คน โดยทำงานในภาคอุตสาหกรรม 68,357 คน (ร้อยละ 72.13) ภาคเกษตรและปศุสัตว์ 10,450 คน (ร้อยละ 11.03) ภาคก่อสร้าง 9,326 คน (ร้อยละ 9.84) ภาคประมง 23 คน (ร้อยละ 0.02) และได้รับการคัดเลือกให้ไปทำงานซ้ำ (Re-Entry) จำนวน 6,608 คน (ร้อยละ 6.97)
กระทรวงแรงงานและกระทรวงแรงงานและการจ้างงานฯ ได้เจรจาเพื่อจัดทำบันทึกความเข้าใจฯ ฉบับนี้ (ฉบับที่ 7) มาอย่างต่อเนื่อง โดยร่างบันทึกความเข้าใจฯ มีสาระสำคัญเช่นเดียวกับทั้ง 6 ฉบับที่ผ่านมา แต่มีการเพิ่มเติมรายละเอียดบางประการ เช่น ฝ่ายสาธารณรัฐเกาหลีได้เสนอขอปรับแก้ไขบันทึกความเข้าใจฯ โดยเพิ่มเติมการกำหนดเพื่อตอบสนองต่อสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019
สาระสำคัญ
- วัตถุประสงค์ : เพื่อรักษากรอบความร่วมมือที่ชัดเจนระหว่างทั้งสองฝ่ายและเพิ่มความโปร่งใสและประสิทธิภาพในกระบวนการจัดส่งและรับคนงานจากไทยไปสาธารณรัฐเกาหลี โดยกำหนดบทบัญญัติสำหรับทั้งสองฝ่ายเพื่อปฏิบัติตามเกี่ยวกับการจัดส่งแรงงานภายใต้ระบบ EPS ตามกฎหมายการจ้างงานแรงงานต่างชาติ และอื่น ๆ ในสาธารณรัฐเกาหลี
- กำหนดให้กรมการจัดหางานในฐานะหน่วยงานผู้ส่งมีอำนาจในการสรรหาและจัดส่งคนงาน และกำหนดให้ HRD Korea ในฐานะหน่วยงานผู้รับ มีอำนาจในการจัดการบัญชีรายชื่อคนหางานและรับคนงาน
- กระทรวงแรงงานและการจ้างงานฯ จะนำระบบ Point System มาใช้ในการคัดเลือกคนงาน และกำหนดให้ HRD Korea เป็นหน่วยงานทดสอบเพื่อให้มั่นใจว่ามีความเป็นกลางในการดำเนินการ
- คุณสมบัติของผู้ที่สมัครสอบ EPS-TOPIK จะต้องเป็นบุคคลที่มีอายุระหว่าง 18 – 39 ปี (แม่เกิน 39 ปี ในวันแรกที่ลงทะเบียนสมัครสอบ) และผู้ที่สอบผ่าน EPS-TOPIK จะต้องเข้ารับการทดสอบทักษะและสมรรถภาพร่างกายเนื่องจากเป็นไปตามข้อบังคับภายใต้ระบบ Point System (ผลสอบมีอายุ 2 ปี นับจาก วันประกาศผลสอบ)
การให้ความรู้ก่อนการเดินทาง
การสนับสนุนกระบวนการจัดส่งและรับ
การจ้างงานและการพำนักอาศัย
- คนงานได้รับอนุญาตให้ทำงานเป็นระยะเวลาไม่เกิน 3 ปี นับจากวันที่เดินทางเข้าประเทศ และสามารถขยายระยะเวลาการทำงานออกไปได้อีกไม่เกิน 1 ปี 10 เดือน
- คนงานที่สมัครใจเดินทางกลับประเทศไทยหลังจากสิ้นสุดสัญญาจ้างจะกลับเข้าไปทำงานในสาธารณรัฐเกาหลีได้อีกเมื่อผ่านไปแล้ว 6 เดือน ส่วนคนงานที่มีความตั้งใจในการทำงานโดยไม่เคยเปลี่ยนสถานที่ทำงานเลยจะสามารถกลับเข้าไปทำงานในสาธารณรัฐเกาหลีได้อีกหลังจากเดินทางออกไปแล้ว 1 เดือน และได้รับการยกเว้นไม่ต้องเข้ารับการทดสอบด้วยระบบ Point System ตลอดจนการอบรมก่อนและหลังเดินทางตามที่นายจ้างที่มีคุณสมบัติร้องขอ
- ในกรณีที่คนงานเดินทางออกจากสาธารณรัฐเกาหลีโดยได้ยื่นเรื่องขอรับเงินประกันการเดินทางออกนอกประเทศและประกันค่าใช้จ่ายในการเดินทางกลับประเทศ รัฐบาลไทย (ฝ่ายแรงงานประจำสถานเอกอัครราชทูต ณ สาธารณรัฐเกาหลี) และกระทรวงแรงงานและการจ้างงานฯ จะดำเนินการอย่างเต็มความสามารถเพื่อให้มั่นใจว่าคนงานได้รับเงินประกันคืนภายใน 3 ปี
การป้องกันการคอร์รัปชันและมาตรการต่อต้านการอยู่อย่างผิดกฎหมายของแรงงาน
- กระทรวงแรงงานจะร่วมมือกับกระทรวงแรงงานและการจ้างงานฯ อย่างจริงจัง ในการดำเนินการตรวจสอบกระบวนการจัดส่งแรงงานอย่างครบวงจร ซึ่งรวมถึงการสมัครรับคัดเลือกและการจัดหางาน การจ้างงานและการพำนักอาศัยและการเดินทางกลับของคนงานเพื่อให้เกิดการพัฒนาและมีประสิทธิภาพมากขึ้นในระบบ EPS
- ในกรณีพบความผิดปกติในกระบวนการจัดส่ง หรืออัตราการหนีงาน หรือการพักอาศัยแบบผิดกฎหมายของคนงานไทยสูงกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศผู้ส่งทุกประเทศ กระทรวงแรงงานและการจ้างงานฯ จะดำเนินมาตรการที่จำเป็น เช่น ลดจำนวนคนงานที่ได้รับการจัดสรร ระงับการจัดส่งแรงงานเป็นการชั่วคราว หรือยกเลิกบันทึกความเข้าใจฉบับนี้ได้
บทบัญญัติทั่วไป
- ข้อโต้แย้งที่อาจจะเกิดขึ้นในการแปลความหรือการปฏิบัติตามบันทึกความเข้าใจฯ นี้ จะได้รับการแก้ไขโดยการหารือร่วมกัน
- กรณีทบทวนหรือเพิ่มเติมบทบัญญัติ ดำเนินการโดยการเห็นชอบร่วมกันเป็นลายลักษณ์อักษร
- กระทรวงแรงงานและการจ้างงานฯ สามารถร้องขอให้ รง. สนับสนุนสิ่งที่จำเป็นจากต่างประเทศให้แก่แรงงานเมื่อเดินทางถึงสาธารณรัฐเกาหลี ภายใต้สถานการณ์ที่ไม่สามารถคาดเดาได้ เช่น โรคระบาด เพื่อให้เกิดความมั่นใจในความต่อเนื่องของกระบวนการ EPS และเพื่อป้องกันโรคติดเชื้อภายใต้สถานการณ์นั้น
