บทความ

สังคมเปลี่ยน ความจนก็เปลี่ยน กลายเป็น “ภาวะ” ที่ใครก็เป็นได้ แต่นโยบายที่มีอยู่กลับตามไม่ทัน ขณะที่ “เกมของทุน” กำลังสร้างผู้แพ้เพิ่มขึ้นอย่างไม่มีทีท่าว่าจะหยุด ถึงเวลาต้องเปลี่ยน “กติกา” ให้เป็นธรรม ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ ให้ทุกคนเข้าถึงคุณภาพชีวิตที่ดี

นโยบายการเคหะสาธารณะ (Public Housing) หรือ การเคหะเพื่อสังคม (Social Housing) เป็นโครงการรัฐจัดสรรที่อยู่อาศัยที่เหมาะสม มีคุณภาพ ในราคาย่อมเยา ถูกกว่าตลาดเอกชน ประชาชนเข้าถึงได้ ไม่ว่าจะซื้อหรือเช่า โดยรัฐสนับสนุนงบประมาณค่าก่อสร้างและดอกเบี้ย เพื่อแก้ไขปัญหาบางส่วนให้คนจนเมือง

"ที่ดินแพง-กู้ยาก-กฎหมายล้าสมัย" ปัญหาสุดซับซ้อนของคนจนเมือง ที่สะท้อนถึงความล้มเหลวเชิงระบบ และการแก้ไขที่ไม่ทันต่อการเปลี่ยนของสังคม ถึงเวลาที่ต้องร่วมสร้าง “นวัตกรรม”และเพิ่มบทบาทท้องถิ่น เพื่อผลักดันให้ภาพฝันของคนรายได้น้อยได้มีบ้านที่มั่นคง

นับเป็นเวลาเกือบ 1 ปีแล้วที่คณะมนตรีแห่งองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD Council) ได้มีมติเห็นชอบการเข้าเป็นสมาชิก OECD ของไทย ซึ่งไทยถือเป็นประเทศที่ 2 ในอาเซียนต่อจากอินโดนีเซียที่เข้าสู่กระบวนการดังกล่าว

ประกันสังคม เปิดให้ผู้ประกันตนหญิงที่ "ท้องไม่พร้อม" สามารถใช้สิทธิรับบริการยุติการตั้งครรภ์ได้ที่สถานพยาบาลที่มีสิทธิรักษา และหากสถาพยาบาลนั้นไม่มีบริการดังกล่าว ก็ให้ส่งต่อไปยังสถานพยาบาลที่กรมอนามัยกำหนดโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย

บอร์ดแพทย์ประกันสังคมชุดใหม่ เตรียมปรับเพิ่มเงินทำฟันมากกว่า 900 บาท ภายในปีนี้ ประกาศแนวทางพัฒนาสิทธิประโยชน์เน้นสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีระยะยาวและรักษาราคาไม่แพง ยืนยันสิทธิการรักษาไม่ด้อยกว่าบัตรทอง พร้อมเตรียมเปิดเผยข้อมูลประกันสังคมให้โปร่งใสมากขึ้น 

ประกันสังคมปรับหลักเกณฑ์และเงื่อนไข ประโยชน์ทดแทนผู้ประกันตน ม.40 ตามกรณีประสบอันตรายหรือเจ็บป่วย ทุพพลภาพ เสียชีวิต บำเหน็จชราภาพ และ สงเคราะห์บุตร ตามภาวะเศรษฐกิจ โดยทุกกรณีจะได้รับเงินทดแทนเพิ่มขึ้นกว่าเดิม

สำรวจปัญหาความเหลื่อมล้ำในระบบสุขภาพไทย วิเคราะห์ข้อจำกัดและศักยภาพ 3 กองทุนสุขภาพ "ข้าราชการ-ประกันสังคม-บัตรทอง" สู่มาตรฐานที่เท่าเทียม เสนอ "โมเดลขนมชั้น" หาทางออกลดความเหลื่อมล้ำระบบสุขภาพของประเทศ

ประกันสังคมเพิ่ม "เงินทดแทนว่างงาน" สำหรับผู้ประกันจนมาตรา 33 จาก 50% ของค่าจ้างรายวันเป็น 60% รวมไม่เกิน 180 วัน คาดกองทุนประกันสังคมมีภาะปีละพันกว่าล้าน คาดกองทุนมีค่าใช้จ่ายว่างงานเพิ่มจาก 0.53% ของค่าจ้าง เป็น 0.62%

เปิดพอร์ตกองทุนประกันสังคม ลงทุนหุ้นทั้งในไทยและต่างประเทศ โดยในไทยส่วนใหญ่เป็นหุ้นพื้นฐานขนาดใหญ่ กลุ่มพลังงาน-สื่อสาร-แบงก์ แต่ไม่มี GULT ติด 10 อันดับแรก ส่วนหุ้นต่างประเทศ ลุยซื้อกลุ่มบิ๊กเทคของโลก กว่า 7 หมื่นล้าน นำโดย Apple ตั้งเป้าลงทุนต่างประเทศเป็น 47%

"ข้อมูลมีพลังสร้างการเปลี่ยนแปลงได้" หลังพรรคประชาชนและกรรมาธิการ(กมธ.) ติดตามงบประมาณเปิดเผยข้อมูลการบริหารงานของสำนักงานกองทุนประกันสังคมสู่สาธารณะชน นอกจากสมาชิกได้รับรู้ ยังเกิดการเปลี่ยนในนโยบายสำคัญและเพิ่มสิทธิประโยชน์ผู้ประกันตนตามมาหลายด้าน

สำนักงานกระกันสังคม ประกาศเพิ่มผลตอบแทน "เงินบำเหน็จชราภาพ" สำหรับผู้ประกันตน ม.33 ม.39 ม.40 ประจำปี 2567 โดยม.40 ได้มากสุด 4.19% ขณะที่ม.33 และ ม. 39 ผลตอบแทน 2.81%

บอร์ดประกันสังคม มติเอกฉันท์ปรับสูตรคำนวณบำนาญชราภาพใหม่ ม.33 ม.39 เป็นแบบ CARE คิดจากเพดานเงินเดือนเฉลี่ยตลอดอายุการทำงานจริง ทำให้ได้เงินบำนาญมากขึ้นกว่าเดิม คาดเริ่ม 1 ม.ค. 2569 พร้อมกับเพดานค่าจ้างใหม่

สมาชิกกองทุนประกันสังคมกว่า 20 ล้านคน กำลังเสี่ยงกับกองทุนไม่เพียงพอในอนาคต เพราะผู้ประกันตนสูงวัยเพิ่มขึ้น เป็นภาระกองทุน ทำให้รายรับน้อยกว่ารายจ่าย แนะเพิ่มเก็บเงินสมทบ แยกหน่วยลงทุนให้เป็นอิสระ และปรับพอร์ตลงทุนเพิ่มสินทรัพย์เสี่ยงที่หลากหลายและสัดส่วนลงทุนในต่างประเทศ

ประเด็นการใช้งบประมาณของสำนักงานประกันสังคมกำลังกลายประเด็นที่สนใจของสาธารณชน เนื่องจากปัจจุบันกองทุนประกันสังคมมีสมาชิกกว่า 20 ล้านคน และบริหารเงินกองทุนกว่า 2 ล้านล้านบาท แต่การถกเถียงดูเหมือนจะไม่อาจหาข้อยุติได้ เมื่ออีกฝ่ายหยิบยกระเบียบการเบิกจ่ายตามกฎหมาย กับ อีกฝ่ายมองในมุมของ "ความสมเหตุสมผล"

ประกันสังคมเตรียมขยายความคุ้มครองมาตรา 33 สำหรับลูกจ้าง 3 กลุ่มอาชีพ คือ ลูกจ้างของกิจการที่มีการทำงานเป็นฤดูกาล ลูกจ้างที่ทำงานในบ้านเรือนส่วนบุคคลและลูกจ้างในกิจการการค้าแผงลอย

ปี 67 กองทุนประกันสังคมมีผลตอบแทน 7.19 หมื่นล้านบาท แต่รายจ่ายสิทธิประโยชน์กว่า 130,000 ล้านบาท จัดเก็บได้ 240,000 ล้านบาท เป็นสัญญาณเตือนว่าถึงเวลาต้องปรับครั้งใหญ่ เพื่อรองรับความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้น หากเงินนำส่งลดจากแรงงานลด แต่รายจ่ายเพิ่มจากสังคมสูงวัย

เริ่มต้นปี สำหรับผู้ประกันตนที่เกษียณจากการงาน หรือ ผู้ที่เข้าเกณฑ์สามารถรับเงินเกษียณได้ ต้องการตรวจสอบเงินบำนาญประกันสังคมล่าสุด ยังใช้สูตรเดิมตามฐานเงินเดือนสูงสุดที่ 15,000 บาท และมีโอกาสได้ถึง 7,500 บาท หากส่งครบ 35 ปี

โรงพยาบาลประกันสังคมสามารถเปลี่ยนได้ ผ่าน 4 ช่องทาง ผู้ประกันตนตรวจสอบและสามารถเปลี่ยนได้ตามเงื่อนไข โดยสามารถเปลี่ยนได้ทุกปีภายในเดือนมี.ค. สำหรับผู้ที่มีความจำเป็นย้ายที่อยู่ หรือไม่พอใจสถานพยาบาลเดิม

ครม.อนุมัติการเพิ่มเงินสงเคราะห์บุตรให้กับผู้ประกันตน ม.33 ม.39 เป็น 1,000 บาท เริ่ม 1 ม.ค.68 เพื่อบรรเทาภาระการเลี่ยงดูบุตรและส่งเสริมให้คนไทยมีลูก ท่ามกลางจำนวนเด็กเกิดใหม่ในประเทศที่ลดลงต่อเนื่องทุกปี

สำนักงานประกันสังคม เปิดรับฟังความเห็นร่างกฎกระทรวงกำหนดเพดานค่าจ้าง เพื่อใช้คำนวณเงินนำส่งสำหรับผู้ประกันตน ม.33 คาดเริ่มปี 69 เริ่มจากเพดานเงินเดือน 17,500 บาท และทยอยปรับจนถึง 23,000 บาทตั้งแต่ปี 75 โดยผู้ประกันตนจะต้องส่งเงินเพิ่มขึ้น แต่ก็จะได้รับสิทธิประโยชน์เพิ่มขึ้นด้วย

กองทุนประกันสังคมกำลังถึงจุดเปลี่ยนสำคัญ เมื่อสังคมไทยกำลังก้าวสู่ "สังคมสูงอายุระดับสุดยอด" ทำให้จำเป็นต้องมีการปรับการบริหารจัดการเพื่อรองรับผู้สูงอายุที่เกษียณจากการทำงาน ซึ่งทำให้กองทุนมีภาระต้องจ่ายเงินบำนาญมากขึ้นและอาจเกิดปัญหาสภาพคล่องทางการเงินจนกระทบหลักประกันคนทำงานส่วนใหญ่ของประเทศ

ธอส.ปล่อยสินเชื่อบ้านให้ผู้ประกันตน ม.33 ม.39 ม.40 วงเงินไม่เกิน 2 ล้านบาทต่อหลักประกัน ดอกเบี้ย 5 ปีแรก อัตรา 1.59% ปีที่ 6 - 8 MRR - 2.00% ต่อปี และปีที่ 9 จนตลอดอายุสัญญา MRR - 0.50% ต่อปี โดยผู้ประกันตนขอรับสิทธิได้ตั้งแต่ 1 พ.ย. 67 เป็นต้นไป

โดยปกติ การออกแบบนโยบายแต่ละที มักถูกคิดคำนึงถึงความเจริญก้าวหน้าของประเทศเป็นหลัก หลายนโยบายกลายเป็นแนวคิดที่แข็งกระด้าง เน้นการพัฒนาและตัวเลขเติบโตทางสถิติ แต่กลับมองข้ามความต้องการที่แท้จริงของประชาชนที่มีหัวจิตหัวใจในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง

ผู้ประกันตน ม.33 ม.39 ม.40 เสียชีวิต แม้ไม่ได้เกิดจากสถานที่ทำงาน สำนักงานประกันสังคมก็จะจ่ายเงินค่าทำศพ และเงินสงเคราะห์ให้กับทายาท หากมีเงื่อนไขและหลักเกณฑ์การได้สิทธิประโยชน์ตามที่กำหนด โดยแต่ละมาตรามีสิทธิประโยชน์แตกต่างกัน

พัฒนา “ทุนมนุษย์” ไม่ใช่ภาระ แต่เป็นความจำเป็นเร่งด่วน ! ข้อเสนอเชิงนโยบายถึงรัฐบาล แก้กับดักความเหลื่อมล้ำ ปูทางสู่การสร้างสวัสดิการที่ทำให้ทุกคนในสังคมเท่ากัน

สำนักงานประกันสังคม เพิ่มค่ารักษาพยาบาลให้กับลูกจ้างที่ประสบเหตุอันตราย หรือเจ็บป่วย พิการ จากการทำงานในทุกกรณี โดยจะได้รับเงินทดแทนจากกองทุนเงินทดแทนที่นายจ้างจ่ายสมทบให้ทุกปี

ย้อนพัฒนาการระบบสวัสดิการกับ “ธร ปีติดล” ฟังมุมมองวิเคราะห์กว่า 92 ปี ประเทศไทยอยู่ตรงไหนใน “รัฐสวัสดิการ” ของโลก

การเลิกจ้างจากความไม่แน่นอนจากภาวะเศรษฐกิจ เริ่มปรากฏให้เห็นมากขึ้น จากการปิดโรงงานหรือกิจการ แต่ลูกจ้างที่ได้รับผลกระทบอย่าลืมเช็กผลประโยชน์ กรณีที่มีสิทธิได้รับจากกองทุนประกันสังคมและกองทุนสงเคราะห์ลูกจ้าง อย่าน้อยก็บรรเทาความเดือดร้อนและมีรายได้สำหรับการตั้งหลักใหม่

เช็กสิทธิประโยชน์ผู้ประกันตน ม.33 และ ม.39 สามารถเบิกค่าคลอดบุตรเหมาจ่าย 1.5 หมื่นบาท/ครั้ง พร้อมค่าตรวจ และค่าฝากครรภ์ เท่าที่จ่ายจริงไม่เกิน 5 ครั้ง สามารถใช้สิทธิได้ทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิง ที่เป็นผู้ประกันตนของสำนักงานประกันสังคมตามกฎหมาย

เช็กสิทธิประกันสังคมมาตรา 40 สำหรับแรงงานนอกระบบ หรือคนทำงานอิสระ ขึ้นกับอัตราการเลือกจ่าย โดยสูงสุดได้สิทธิประโชยน์ 5 ด้าน คือ เจ็บป่วยหรือประสบอันตราย ทุพพลภาพ เสียชีวิต ชราภาพ และสงเคราะห์บุตร แต่เมื่อชราภาพอายุครบ 60 ปี ไม่มีแบบบำนาญ ได้รับเป็นบำเหน็จก้อนเดียว

ผู้ประกันตน กองทุนประกันสังคม มักจะสับสนเกี่ยวกับเงินบำเหน็จบำนาญที่จะได้รับ เนื่องจากปัจจุบัน มีทั้งผู้ประกันตนมาตรา 33 และมาตรา 39 มักจะมีคำถามว่าหากลาออก หรือ ต้องออกจากการเป็นผู้ประกันตน จะได้รับบำเหน็จ หรือ บำนาญ และจะได้รับมากน้อยแค่ไหน

กองทุนเงินทดแทน และกองทุนประกันสังคม มักจะสร้างความสับสนให้กับแรงงานและลูกจ้าง ลองไปดูความแตกต่างและเปรียบเทียบสิทธิประโยชน์การรักษาพยาบาลและจ่ายเงินชดเชย ที่ลูกจ้างจะได้รับ โดยครอบคลุมทั้งเหตุที่เกิดจากการทำงานและไม่ได้เกิดจากการทำงาน เป็นข้อมูลที่ควรรู้ไว้สำหรับเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต

นับตั้งแต่วันที่ 31 ธ.ค. 2541 สำนักงานประกันสังคมได้เรียกเก็บเงินสมทบ "ชราภาพ" เพื่อเป็นเงินสะสมสำหรับสมาชิกประกันสังคมเมื่อถึงวันเกษียณอายุ ซึ่งปัจจุบัน กองทุนมีการจ่ายเงินบำเหน็จบำนาญชราภาพให้กับสมาชิกแล้ว แต่มีการปรับปรุงเงื่อนไขบางอย่าง ดังนั้น สมาชิกต้องมั่นตรวจสอบเพือประโยชน์ของตัวเอง

เงื่อนไขและสิทธิประโชย์ "ประกันสังคม" ล่าสุด สำหรับ "ผู้ประกันตน" ทั้งมาตรา 33 มาตรา 39 และ มาตรา 40 ซึ่งถือเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานสำหรับลูกจ้าง และแรงงานนอกระบบ แต่ละประเภทได้สิทธิต่างกันตามเงื่อนไขการสมทบเข้ากองทุน